KOMPAN Play Institute | Onderzoeksartikel
Checklist voor het succesvol ontwerpen van inclusieve speeltuinen
Spelen voor iedereen: de checklist voor inclusieve speeltuinen
De checklist voor inclusieve speeltuinen is gebaseerd op bovenstaand evidence-based onderzoek en jarenlang onderzoek door het KOMPAN Play Institute, waarbij speeltoestellen zijn getest en ontwikkeld in samenwerking met kinderen. De checklist sluit ook aan bij ons onderzoeksartikel Play for All (2020) en hanteert drie centrale vragen als uitgangspunt voor het ontwerp van echt inclusieve speeltuinen. Alle elementen van de checklist zijn gebaseerd op wetenschappelijke kennis, observaties en ervaringen, en sluiten aan bij de principes van universeel speelplaatsontwerp:
Kunnen gebruikers zich verplaatsen in de speeltuin?
Kunnen gebruikers in de speeltuin blijven?
Kunnen gebruikers spelen in de speeltuin?
Inclusieve speeltuinen ontwerpen aan de hand van een op onderzoek gebaseerde checklist
Speeltuinen stellen kinderen in staat om te ontdekken, plezier te hebben en essentiële fysieke en sociale vaardigheden te ontwikkelen. Voor kinderen met een handicap of speciale behoeften kunnen traditionele speeltuinen aanzienlijke belemmeringen vormen voor deelname en plezier. De juiste oplossing hiervoor zijn inclusieve speeltuinen op basis van universele ontwerpprincipes. Wij hebben een speciale tool met checklist ontwikkeld op basis van gegevens van jarenlang onderzoek. Deze helpt u bij het ontwerpen van inclusieve speelplaatsen en het kiezen van speeltoestellen om ruimtes te creëren waar iedereen wil samenspelen.
Een succesvolle, inclusieve speeltuin is gebaseerd op kennis van gebruikerswensen, onderzoek en inzichten ten aanzien van universele principes voor speeltuinontwerp. Een checklist voor inclusieve speeltuinen biedt ondersteuning bij het ontwerp van speeltuinen die geschikt zijn voor alle kinderen - ongeacht hun vaardigheden - en is gebaseerd op overwegingen zoals toegankelijkheid, inclusie en bruikbaarheid.
In 2018 heeft het KOMPAN Play Institute 54 gezinnen met een handicap ondervraagd. Uit deze enquête bleek dat de meeste gezinnen met een handicap vrijwel nooit gebruikmaken van de speeltuin die het dichtst bij hun huis ligt. Uit de antwoorden bleek dat 57% van de kinderen die een rolstoel gebruiken, zelden of nooit de dichtstbijzijnde speeltuin bezoekt, en 47% minder dan één keer per maand naar de speeltuin gaat. Van de rolstoelgebuikers gaf 71% aan dat hun dichtstbijzijnde speeltuin ontoegankelijk is, en 93% gaf aan dat de bruikbaarheid van hun dichtstbijzijnde speeltuin onder het gemiddelde scoort.
Gezinnen antwoordden dat hun favoriete speeltuinactiviteiten in de speeltuin aanwezig zijn, zoals glijbanen, schommels, klimtoestellen en eenvoudige speeltoestellen. In totaal 67% van de gezinnen met kinderen met een handicap gaf aan dat ze glijden en schommelen het allerleukst vinden en niet dat unieke oplossingen of aangepaste ontwerpen hun voorkeur hadden. Het beste deel van de speeltuin, afgezien van de speeltoestellen, is dat de speeltuin een toegankelijke ondergrond heeft. Toegankelijkheid van de speeltuin en de speeltoestellen zelf is essentieel. Desgevraagd gaven de gezinnen ook aan dat variatie in speeltoestellen essentieel is, zodat iedereen in het gezin kan spelen. Er is vraag naar inclusieve speeltuinen voor het hele gezin en er is duidelijk behoefte aan lokale speeltuinen waar gezinnen frequent gebruik van kunnen maken (Jespersen, 2018)*1.
Waarom speelplaatsen inclusief maken?
Alle kinderen moeten toegang hebben tot spelen. Daarom zijn inclusieve speelplaatsen zo belangrijk: ze zijn ontworpen voor alle kinderen, ongeacht hun vaardigheden, inclusief kinderen met fysieke, zintuiglijke of cognitieve beperkingen. Deze speelplaatsen hebben toestellen en activiteiten die toegankelijk, inclusief en bruikbaar zijn voor alle kinderen, ook als zij bepaalde vaardigheden niet of minder goed beheersen.
Een aantal andere redenen waarom inclusieve speeltuinen belangrijk zijn:
1. Speeloplossingen voor iedereen maken het voor alle kinderen mogelijk om met elkaar om te gaan, ongeacht hun vaardigheden. Dit vermindert eenzaamheid en stimuleert interacties, wat de fysieke gezondheid en het welzijn van alle kinderen bevordert.
2. Als kinderen met verschillende vaardigheden samenspelen, genieten ze van elkaars gezelschap en leren ze mensen kennen die anders zijn dan zij. Dit bevordert empathie, begrip, acceptatie en diversiteit.
3.Inclusieve speelplaatsen stellen kinderen in staat om samen te spelen en te leren van andere kinderen die andere vaardigheden, speelgedrag of behoeften hebben dan zijzelf.
Wat bedoelen we met inclusieve speelplaatsen?
Inclusiviteit gaat over de erkenning dat we allemaal verschillend zijn. Niemand kan alles, maar iedereen kan iets - en iedereen heeft beperkingen. Toch is het belangrijk om in zekere mate in staat te zijn om samen met anderen deel te nemen aan de maatschappij. Inclusie en universeel ontwerp gaan over toestellen, oplossingen en speeltuinontwerpen waar iedereen toegang toe heeft en gebruik van kan maken.
De term inclusief verdient uitleg. Sinds de UNESCO Salamanca Statement and Framework for Action on Special Needs Education (1996)*2 heeft het woord inclusief het woord "integratief" vervangen om te beschrijven hoe samenlevingen zijn ingericht op mensen met en zonder handicap. Bij het uitleggen van de definitie van inclusief is elk van de volgende begrippen, ook weergegeven in figuur 1, een goede manier om inzicht te geven in de term inclusief.
Uitsluiting verschil tussen wat toegankelijk is voor iedereen die binnen de norm valt (mensen in de cirkel) en wat toegankelijk is voor iedereen die niet binnen de norm valt (mensen buiten de cirkel).
Segregatie is wanneer mensen die binnen de norm vallen, toegang hebben tot voorzieningen, en mensen die niet binnen de norm vallen, toegang hebben tot verschillende voorzieningen in twee afzonderlijke cirkels zonder interactie.
Integratie is wanneer je een cirkel hebt met iedereen op één plek. Iedereen die binnen de norm valt heeft toegang tot voorzieningen. Degenen die niet binnen de norm vallen, bevinden zich in dezelfde cirkel maar de voorzieningen waar ze toegang toe hebben zijn afgeschermd, wat de interactie beperkt.
Inclusie is erkennen dat we allemaal verschillend zijn. We doen het samen en met elkaar - binnen dezelfde cirkel kunnen dezelfde voorzieningen door alle mensen op verschillende manieren worden gebruikt.
Inclusieve speeltuinen zijn essentieel voor het creëren van een meer inclusieve en accepterende samenleving. Door het bevorderen van sociale integratie, lichaamsbeweging, empathie, toegankelijkheid en leuke en bruikbare speeltoestellen, dragen inclusieve speeltuinen bij aan een betere toekomst voor alle kinderen.
Toegankelijkheid
Kan ik er komen?
Inclusie
Kan ik blijven?
Bruikbaarheid
Kan ik spelen?Evidence-based gespecificeerde apparatuur voor inclusief ontwerp
In de afgelopen jaren zijn op basis van wetenschappelijk en evidence-based onderzoek aanbevelingen gedefinieerd die belangrijk zijn voor het ontwerp van inclusieve speeltuinen. Als we goed kijken naar deze onderzoeken, scoping reviews (Brown et al., 2021)*3 en het onderzoek van KOMPAN, zijn er ten minste zeven aandachtpunten bij het maken van het ontwerp van speelplaatsen, en speeltoestellen voor inclusieve speelplaatsen:
1. 1. Speeltoestellen die zelfstandig en eenvoudig toegankelijk zijn
Allereerst is het belangrijk dat speeltoestellen zelfstandig en eenvoudig toegankelijk zijn voor mensen met lichamelijke beperkingen of bewegingsbeperkingen. Dit kunnen speeltoestellen zijn die rolstoeltoegankelijk zijn.
2. Aangepaste speeltoestellen
Aangepaste speeltoestellen zoals hellingbruggen, universele carrousels en verhoogde zandbakken zijn nuttig voor mensen met fysieke beperkingen. Met een verhoogde zandbak kunnen rolstoelgebruikers spelen zonder hun rolstoel te verlaten, omdat die onder de verhoogde zandbak past.
3. Intuïtieve, gebruiksvriendelijke speeltoestellen
Integreer speeltoestellen die eenvoudig te bedienen zijn, bijvoorbeeld grote wippen op veren. Ook gelijkvloerse draaitoestellen en speelhuisjes zijn voorbeelden van intuïtieve speeltoestellen.
4. Speeltoestellen voor begeleiders
Ruime toestellen die plaats bieden aan begeleiders en verzorgers, zoals dubbele glijbanen en paden die breed genoeg zijn om samen te spelen, je om te draaien en elkaar te passeren, zijn belangrijk. Speeltoestellen met een grote capaciteit, die kinderen aanmoedigen om samen te spelen, zoals grote wippen, grote draaitoestellen en grote mandschommels, bevorderen inclusie. Het is van essentieel belang dat de klimgedeeltes voldoende ruimte boven en naast het hoofd bieden, zodat ze toegankelijk en bruikbaar zijn.
5. Onderdelen voor solitair spelen om te ontsnappen aan overprikkeling
Bij het plannen van inclusieve speeltuinen ligt de focus vaak voornamelijk op lichamelijke activiteit; maar het is ook belangrijk om rekening te houden met solitaire speelcomponenten zodat kinderen kunnen ontsnappen aan overprikkeling. Individuele speelpanelen en knusse speelhoekjes bieden kinderen de gelegenheid om zich even terug te trekken en op adem te komen van alle fysieke speelactiviteiten.
6. Verschillende componenten die de zintuigen stimuleren
Speelcomponenten die de zintuigen prikkelen, zijn aan te raden voor inclusieve speeltuinen. Bijvoorbeeld muziekpanelen, texturen en functionaliteiten, geluidspanelen en toestellen met visuele impact.
7. Bewegwijzering en andere elementen voor ruimtelijke oriëntatie, communicatie en begeleiding bij het gebruik van toestellen
Tot slot is het nuttig om bewegwijzering en andere visuele elementen voor ruimtelijke oriëntatie en communicatie in de gehele speeltuin te integreren. Begeleiding bij het gebruik van toestellen is niet alleen nuttig voor kinderen met verschillende cognitieve, sociale, emotionele, zintuiglijke of lichamelijke beperkingen, maar ook voor hun families.
Samenvattend zou het uitgangspunt bij het ontwerpen van inclusieve speelplaatsen moeten zijn: Toegankelijkheid - Inclusie - Bruikbaarheid, ingegeven door de volgende drie vragen: Kan ik er komen? Kan ik blijven? Kan ik spelen? (2019)*4
Hoe zorg je ervoor dat de speeltuin echt inclusief is?
Zoals uit bovenstaand onderzoek blijkt, is toegankelijkheid gemeengoed geworden. Ook ander onderzoek en internationale wet- en regelgeving omtrent dit onderwerp geeft aan dat inclusie in volle gang is, zoals: de Amerikaanse wet Americans with Disabilities Act ADA (2001)*5, een door het Australische New South Walesuitgevaardigde richtlijn Everyone Can Play(2019)*4), en de Canadese publicatie Creating Inclusive Playgrounds (2022)*6. Goede begeleiding is dus erg belangrijk om speeltuinen te creëren die bruikbaar zijn en kinderen een sensationele speelervaring geven. Daarom hebben wij de Checklist Inclusieve Speeltuinen ontwikkeld.
Dit artikel is een samenvatting van het webinar "A Design Checklist for Success with Inclusive Playgrounds". Als u meer wilt weten over het onderwerp, kunt u een opname van het webinar aanvragen.
Research
References
Jespersen, J. F. (2018), Equity in Play: Survey on playground use in children with disabilities [White Paper] Available at https://www.kompan.com/en/int/research/kompan-play-institute/play-resources/equality-in-play-survey-on-playground-use-in-children-with-disabilities
UNESCO, The Salamanca Statement and Framework for Action on Special Needs Education, (1994) Paris: UNESCO. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000098427
Brown, D. M. Y., Ross, T. J., Leo, J., Buliung, R., Shirazipour, C. H., Latimer-Cheung, A. E., & Arbour-Nicitopoulos, K. P. (2021). A Scoping Review of Evidence-Informed Recommendations for Designing Inclusive Playgrounds. Frontiers in Rehabilitation Sciences, 2. https://doi.org/10.3389/fresc.2021.664595
Everyone Can Play: The New South Wales Guideline to Create Inclusive Playgrounds. (2019) Available at planning.nsw.gov.au/policy-and-legislation/open-space-and-parklands/everyone-can-play-in-nsw
Americans with Disabilities Act ADA (2001).
Ross, T., Abour-Nicitopoulos, K., Kanics, I.M, and Leo, J. (2022). "Creating Inclusive Playgrounds: A Playbook of Considerations and Strategies." Holland Bloorview Kids Rehabilitation Hospital. Available at www.hollandbloorview.ca/playgroundsplaybook
Jespersen, J. F. (2020), Play for All: Universal Design for Inclusive Playgrounds (White Paper)
Artikel geschreven door
Jeanette Fich Jespersen
Hoofd van het Kompan Play Institute
Jeanette is hoofd van het KOMPAN Play Institute en heeft meer dan 20 jaar ervaring in het onderzoeken, ontwikkelen en promoten van speeltuinen. Jeanette neemt deel aan verschillende internationale conferenties en wetenschappelijke raden die verantwoordelijk zijn voor kindvriendelijke stadsplanning. Jeanette is auteur en co-auteur van talrijke white papers en artikelen over inclusieve en universele speelontwerpen en de ontwikkeling van kinderen.
Heb je vragen over hoe je een inclusieve speeltuin ontwerpt?
Vul je contactgegevens in en we nemen zo snel mogelijk contact met je op.