door: Dorthe Thorup-Kjærulff, Directeur Go Green bij KOMPAN
De voetafdruk van een speelplek
Speelplekken zijn een integraal onderdeel van stedelijke landschappen en lokale gemeenschappen over de hele wereld. Maar in een tijd waarin de effecten van klimaatverandering steeds zichtbaarder worden, is het noodzakelijk om na te denken over de impact van speelplaatsen op het milieu. Zoals onze expert in dit artikel uitlegt, is met name één fase van de levenscyclus van een speelplek verantwoordelijk voor het grootste deel van de ecologische voetafdruk.
Meer dan alleen een plek voor kinderen om te spelen
Speelplekken zijn meer dan alleen een plek voor kinderen om te spelen, te leren en hun vaardigheden te ontwikkelen. Achter de schommels en glijbanen schuilt een andere realiteit, namelijk dat speelplaatsen een grote ecologische voetafdruk hebben. Elke fase van de levenscyclus van een speelplaats - van grondstofwinning tot het moment van verwijdering - vormt een potentiële uitdaging voor ons milieu.
– Er is een groeiend besef dat het niet duurzaam is om nieuwe grondstoffen te winnen, één keer te gebruiken en vervolgens als afval af te voeren, zegt Dorthe Thorup-Kjærulff, directeur Go Green bij KOMPAN. Dorthe leidde de inspanningen van het bedrijf om de klimaat- en milieueffecten van de speelplaatsen van KOMPAN in kaart te brengen.
– Als je fundamentele veranderingen wilt doorvoeren, moet je naar de hele levenscyclus van je producten kijken. Het is niet genoeg om alleen de best presterende onderdelen van je waardeketen te selecteren. We hebben er vanaf het begin voor gekozen om volledig en transparant verantwoording af te leggen over de impact van onze activiteiten op het klimaat, legt ze uit.
‘Als je fundamentele veranderingen wilt doorvoeren, moet je naar de hele levenscyclus van je producten kijken.’
Dorthe Thorup-Kjærulff, Directeur Go Green bij KOMPAN
Klimaatboosdoeners ontmaskerd
KOMPAN koos voor het Greenhouse Gas (GHG) Protocol om haar impact op de opwarming van de aarde in kaart te brengen. Het GHG-protocol helpt organisaties hun inspanningen te richten op gebieden waar grote emissiereducties mogelijk zijn. Het protocol verdeelt emissies in drie “scopes”:
Scope1 : Dit zijn directe emissies van bronnen die een bedrijf in eigendom of onder beheer heeft, zoals emissies van bedrijfvoertuigen en emissies van verbranding in ovens.
Scope 2 : Dit betreft indirecte emissies van de opwekking van aangekochte energie, zoals elektriciteit of verwarming die een bedrijf koopt en gebruikt.
Scope 3 : Dit zijn alle andere indirecte emissies die plaatsvinden in de waardeketen van een bedrijf, waaronder upstream- en downstreamemissies. Dit kan van alles zijn, van de productie van ingekochte materialen tot afvalverwerking, woon-werkverkeer en het gebruik van verkochte producten en diensten.
Conclusie
Nadat we alle alle emissies in kaart hadden gebracht, was het 100% duidelijk waar de klimaatvoetafdruk van een speelplaats vandaan komt:
– Ongeveer 80 procent van onze broeikasgassenemissie is het gevolg van ons gebruik van grondstoffen in Scope 3, zegt Dorthe Thorup-Kjærulff. Met andere woorden, het leeuwendeel van de klimaatvoetafdruk van een speelplek wordt veroorzaakt door de winning en verwerking van nieuwe grondstoffen voor de productie van materialen zoals staal, aluminium en kunststof.
'Het leeuwendeel van de klimaatvoetafdruk van een speelplek wordt veroorzaakt door de winning en verwerking van nieuwe grondstoffen voor de productie van materialen zoals staal, aluminium en kunststof.’
Dorthe Thorup-Kjærulff, Directeur Go Green bij KOMPAN
Grondstoffen met duidelijke voordelen
Er zijn goede redenen waarom moderne speelplekken zo sterk afhankelijk zijn van staal, aluminium en kunststof. Deze grondstoffen zijn verwerkt in vrijwel alle speelplekken over de hele wereld, omdat ze veel voordelen bieden ten opzichte van materialen die voorheen gebruikt werden.
– Vóór staal en kunststof werden speelplekken vaak gemaakt van multiplex: een materiaal dat geverfd en gelakt moet worden zodat het lang meegaat, legt Dorthe Thorup-Kjærulff uit. Staal, aluminium en kunststof zijn daarentegen extreem duurzaam en vergen weinig tot geen onderhoud. De materialen hebben vanwege hun sterkte en duurzaamheid ook extra veiligheidsvoordelen.
Kortom, elk nieuw en groener speelplaatsmateriaal dient aan een zeer lange lijst van eisen te voldoen, want zowel staal, aluminium als kunststof hebben tal van voordelen bij het creëren van blijvende speelplaatservaringen. Gelukkig gloort er hoop aan de horizon. Door innovaties in duurzamere ontwerpen en materialen, krijgen de speelplekken van de toekomst steeds meer vorm.
Door innovaties in duurzamere ontwerpen en materialen, krijgen de speelplekken van de toekomst steeds meer vorm.
langetermijnoplossingen
Ondanks de omvang van de uitdaging, heeft KOMPAN hard gewerkt aan de ontwikkeling van materiaalvervangende oplossingen met een kleinere ecologische voetafdruk.
Bij het bouwen van een groenere speelplaats is het echter ook belangrijk om na te denken over hoeveel materiaal er nodig is, en hoe dit de levensduur van de speelplaats beïnvloedt:
– Het spreekt voor zich dat hoe minder materiaal je gebruikt, hoe minder CO2 je uitstoot. Maar minder materiaal leidt ook tot fragielere constructies, zegt Dorthe Thorup-Kjærulff. Hier voegt ze aan toe dat KOMPAN elk nieuw materiaal en elke nieuwe oplossing voor de speelplaats altijd eerst grondig test. Daarover lees je meer in het artikel hier.
Dorthe benadrukt ook een andere overweging bij het ontwikkelen van groener vervangingsmateriaal. Ontmanteling en hergebruik van materialen moet eenvoudig zijn wanneer de speelplaats het einde van zijn levensduur bereikt.
– Ons gerecycled kunststof is eenvoudig te scheiden en uit elkaar te halen. Dit vereenvoudigt sortering, afvoer en recycling, legt ze uit. Ze benadrukt ook dat het kunststof bijna onderhoudsvrij is.
Transparantie is cruciaal
Bij het kiezen van een groenere speelplaatsoplossing, is het belangrijk om te weten wat de klimaatimpact van de speeltoestellen is.
Sinds 2021 kun je bij KOMPAN documentatie ontvangen over de volledige CO2-voetafdruk van een standaardproduct, samen met CO2e/kg en het gerecyclede percentage van het totale product. Dit vereenvoudigt de vergelijking met andere soorten producten.
De informatie vind je in onze standaard productbladen, waarin het totale CO2e-verbruik is opgenomen. De berekeningsmethode is door een derde partij geverifieerd: Bureau Veritas.
– Transparantie door middel van kwantificeerbare gegevens is cruciaal als je duurzamere keuzes wilt maken. Ik vind dat dit voortaan leidend dient te zijn voor de meeste beslissingen die we binnen onze sector op het gebied van duurzaamheid maken, concludeert Dorthe Thorup-Kjærulff, Directeur Go Green bij KOMPAN.
V&A over koolstofvoetafdruk
Wat betekent CO2e?
"Kooldioxide-equivalent" of "CO2e" is een term om verschillende broeikasgassen in een gemeenschappelijke eenheid te beschrijven. Voor elke hoeveelheid en elk type broeikasgas geeft CO2e de hoeveelheid CO2 aan die een equivalent effect heeft op de opwarming van de aarde.
Wat betekent de eenheid CO2e?
Kooldioxide-equivalent of CO2e is het aantal ton CO2-emissies met hetzelfde aardopwarmingsvermogen als één ton van een ander broeikasgas. Het wordt berekend met behulp van vergelijking A-1 in 40 CFR Deel 98.
Hoe wordt onze CO2-uitstoot op producten berekend?
De CO2e-berekening en -gegevens maken gebruik van de principes van een koolstofvoetafdruk volgens het GHG-protocol (Greenhouse Gas Protocol), Scope 3, van wieg tot poort met betrekking tot alle afzonderlijke componenten in de productcategorie. Scope 3-emissies omvatten emissiebronnen in de upstream- en downstreamwaardeketen. Het algemene kader dat voor deze factoren wordt toegepast, is de Environmental Product Declaration (EPD), die "milieu-informatie over de levenscyclus van een product kwantificeert en vergelijkingen mogelijk maakt tussen producten die dezelfde functie vervullen" (ISO, 2006). Dit volgt de structuur en past een levenscyclusbeoordelingsbenadering toe op de gehele productfase, van grondstof tot fabricage (A1-A3).
Wat is het Protocol voor broeikasgassen?
Het GHG-protocol stelt uitgebreide wereldwijde gestandaardiseerde kaders vast voor het meten en beheren van de uitstoot van broeikasgassen (BKG) door activiteiten in de private en publieke sector, waardeketens en mitigatiemaatregelen.
Wat zijn broeikasgasemissies?
Broeikasgassen houden warmte (langgolvige straling) vast in de atmosfeer, waardoor het aardoppervlak langer warm blijft. Deze gassen zijn de fundamentele oorzaak van het broeikaseffect, dat de opwarming van de aarde en dus ook de klimaatverandering veroorzaakt.
Wat betekent kg CO2e / kg?
We gebruiken de totale CO2e voor een product, delen dit door het totale gewicht van het product en dan heb je de relatie tussen gewicht en CO2e. Met deze waarde kun je producten van verschillende afmetingen en volumes vergelijken.
Nieuw | Online Magazine
Groenere speelplekken ontwerpen
Welkom bij een discussie over het veranderende landschap van speelplekken - waarin steeds meer focus is op verantwoorde materialen en duurzaam handelen.
In dit magazine gaan we dieper in op de specifieke kenmerken van deze materialen, onderzoeken we de voordelen die ze bieden voor het ontwerp van speeltuinen en hun positieve invloed op de totale ecologische voetafdruk van deze ruimtes.
Verkennen, Leren, Ontwerpen: Groenere Speelplaatsen
De voetafdruk van een speeltuin
Speeltuinen zijn een essentieel onderdeel van de ontwikkeling van kinderen, maar laten vaak een aanzienlijke voetafdruk achter. Vanaf het moment van grondstofwinning, tot het moment van verwijdering. Dorthe Thorup-Kjærulff, Go Green Director bij KOMPAN, belicht KOMPANs inzet voor transparantie.
Van afval naar speelwaarde
KOMPAN erkent dat grondstoffengebruik verantwoordelijk is voor ongeveer 80% van zijn koolstofuitstoot. Het bedrijf zoekt actief naar manieren om zijn ecologische voetafdruk te verkleinen. Lees meer over de belangrijkste initiatieven van het bedrijf.
De nieuwe look van verhoogde duurzaamheid
Architect Alexander Sundberg garandeert dat TexMade™ staanders en kunststof alternatieven, gemaakt van textielafval en post-consumer materialen, net zo duurzaam zijn als staal en kunststof. Speeloplossingen zijn net zo kleurrijk zijn als u maar wenst - maar hebben een drastisch lagere koolstofvoetafdruk.
Groenere speeltuinen: Waar duurzaamheid en veiligheid elkaar ontmoeten
Extreme tests bewijzen dat KOMPAN's TexMade™ staanders, volledig gemaakt van textielafval, zeer robuust zijn. Jacob Harder, ingenieur bij KOMPAN, benadrukt de noodzaak om alternatieven te vinden voor traditionele materialen zoals staal en kunststof.
Speelplaatsen met gedocumenteerde groene voordelen
Bedrijven maken steeds vaker gebruik van onafhankelijke derde partijen om hun groene claims te verifiëren en onderbouwen. Tomas Riegels-Jørgensen van Bureau Veritas benadrukt de toenemende vraag naar inzicht in ESG-activiteiten. De afkorting ESG staat voor Environmental (Milieu), Social (Sociaal) en Governance (Bestuur).